6458 Sayılı Kanun’da “Başvurunun Geri Çekilmiş Sayılması” Prosedürünün Geri Gönderme Yasağı Kapsamında Değerlendirilmesi
Author :
Abstract
İnsan haklarının korunmasının uluslararası sorun olarak kabul edilmesini izleyen süreçte ülkeler arası göç hareketleri de yakın mercek altına alınmıştır. Sığınma başvurusunun reddiyle verilen “sınır dışı etme” kararları, “geri gönderme yasağı” kavramı ile değerlendirilir. Geri gönderme yasağı, bir diğer ifade ile geri göndermeme ilkesi, uluslararası hukukta jus cogens nitelikteki “işkence yasağı” kavramının bir uzantısı olarak kabul görür. Sınır dışı etme kararlarının çekirdek haklarla olan bu bağlantısı başvurunun kabul edilmemesi ile sonuçlanan her durumun detaylıca ele alınması ihtiyacını doğurur. Bunlardan bir tanesi de pek çok ülkenin mevzuatında bulunan “başvurunun geri çekilmiş sayılması” düzenlemeleridir. Türkiye’de gerek idarenin gerekse yargı makamlarının eğilimi “başvurunun geri çekilmiş sayılması” kararlarıyla, geri gönderme yasağına ilişkin etkin bir araştırma yapılmadan, “sınır dışı etme” kararlarının alınması yönündedir. Adeta “otomatik sınır dışı” uygulamasına sebebiyet veren bu durumun sonlandırılması ve geri gönderme yasağının ihlâl edilmemesi için gerçek risk kriterinin tespit edilmesi açısından sığınmacıya iddialarını somutlaştırmasıyla ilgili orantısız bir yük yüklenmemesi, idarenin menşe ülke hakkında bilgi toplama yükümlülüğünü kapsamlı bir şekilde yerine getirmesi gerekmektedir.
Keywords
Abstract
Deportation rulings, accompanying asylum application rejections, are evaluated alongside the non-refoulement principle—a doctrine extending from the prohibition of torture, recognized as “jus cogens” in international human rights law. These deportation decisions, constituting administrative procedures, require careful examination of situations leading to application rejections. One such scenario involves regulations concerning the 'implicit withdrawal of international protection applications' in the legislation of numerous countries. This procedure, designed to streamline processes and mitigate confusion, is expected to exhibit flexibility, given its application to individuals compelled to seek international protection upon forced displacement. In Turkey, the tendency of both the administration and the judicial authorities is to make deportation decisions along with "implicit withdrawal" decisions without conducting an effective investigation. In order to end the situation that leads to the practice of "automatic deportation" and to determine the real risk criterion in order not to violate the non-refoulement principle, and the administration must thoroughly fulfill its obligation to collect information about the country of origin.